donderdag 4 oktober 2012

Antakya-Hatay 
16 september 2012

Onrust aan de Orontes

Ik kom net terug van een vredesdemonstratie 'Turkije en Syrie zijn broeders', die werd gehouden in de binnenstad van Antakya. Duizenden mensen zijn hier naar toe gekomen. De politie heeft barricades opgezet rondom de stad om mensen die vanuit andere steden wilden komen tegen te houden. Dat is niet vreemd, want de demonstratie was illegaal. Toch lukte het een groot aantal om bij een school aan de Orontesrivier te verzamelen.

Ik sta op een grote parkeerplaats voor een school waaraan de ene zijde de politie de menigte uiteen probeert te drijven met traangas, knuppels en watertanks. Op een hoek staat een groep mensen hard te schreeuwen dat de regering ondemocratisch is. Een man scheldt minutenlang de politie de huid vol: 'Hoe durven jullie je eigen burgers aan te vallen?' 

Dan hoor ik twee schoten. Een jongetje dat naast mij staat, krijgt traangas in zijn ogen en begint hard te huilen. 
Mijn ogen prikken ook. Ik haal een citroen uit mijn tas, snijd het door midden en wrijf ermee onder mijn ogen.  

We willen een groep demonstranten interviewen, maar de televisiecamera werkt als een magneet die hun frustratie verergerd en een aantal vrouwen begint op bange toon te schreeuwen: 'Jullie buitenlandse journalisten liegen over ons! Alles is duurder geworden! We hebben geen brood meer te eten! We willen geen oorlog!' En dat doen ze net zo lang tot hun ogen vuur schieten en hun kelen naar adem snakken. Vragen stellen is niet mogelijk.  

Daarna wordt de menigte op de pas gerenoveerde Orontesbrug verdreven naar de straten. Nu zie ik de politie langzaam op hen in lopen. Hoe dichter de politie hen nadert, hoe radicaler hun leuzen worden: Allah, Suriye, Bashar uw bess!* 

Weer hoor ik schoten. Nu meer dan eerst. Witte rookslierten maken de Orontes-rivier mistig en drijft honderdtal mensen richting een plantsoen. Ik hoor gehoest en geschreeuw, terwijl de rook tussen de bomen blijft hangen.

De demonstratie verplaatst zich naar enkele woonwijken ten zuiden van de stad, waar overwegend veel alawieten wonen. De demonstranten gaan door tot in de nacht. Veel jongeren raken er slaags met de politie en worden gearresteerd.

De citroen heeft geholpen, maar ik voel me licht in mijn hoofd. In een lichte roes loop ik weg.


*Vertaling: God, Syrie en alleen maar Bashar!

Van 1 t/m 17 september jl. werkte ik mee aan een documentaire 'Landsgrenzen van Turkije' van de VPRO. Uitzending van de aflevering over de grens met Syrie is op 28 oktober a.s. Vanaf 21 oktober iedere zondag op Nederland 2.